Eit draumspel?

TEATER

Disney-Killer
Originalens tittel: The Pitchfork Disney
Av Philip Ridley
Produsert av Studentersamfundets Interne Teater (SIT)
Instruert av Kristofer Blindheim Grønskag
Scenografi: Ingrid Grændsen
Med: Andreas Ven Langø, Mira Dyrnes Askelund, Sigmund Østtveit Størset og Sivert Ericson Aarnes
Knaus, Studentersamfundet i Trondhjem

Bildet:
Survival of the sickest: Cosmo (Sigmund Østtveit Størset) får a moment of pleasure ved å forgripe seg på den sovande Haley (Mira Dyrnes Askelund). FOTO: KARINA NILSEN, UNDER DUSKEN.

Ei tett, velspela og særs dyktig regissert oppsetting som maktar å formidle frykta så godt at du verkeleg kjenner ubehaget.

I samband med avviklinga av ISFiT (International Student Festival in Trondheim), har Studentersamfundets Interne Teater (SIT) sett opp heile to produksjonar. Båe blir spela på engelsk, og imponerande nok er forfattaren av den eine oppsettinga også instruktør for den andre. Kristofer Blindheim Grønskag har skrive Night-days som eit bestillingsverk for ISFiT. Det blei framført i Storsalen i Samfundet. På biscena Knaus har SIT sett opp Disney-Killer av den britiske forfattaren Philip Ridley, og denne produksjonen er instruert av Kristofer Blindheim Grønskag. Eg har sett båe oppsettingane, men vel å konsentrere meg om Disney-Killer.

I mange år har eg hatt gleda av å følge produksjonane til SIT. Rett nok usystematisk, og med altfor mange hol, men eg har både sett eit utal komande skodespelarar, og ikkje minst dyktige instruktørar in spe. To av dei beste teateroppsettingane eg nokon gong har fått med meg, har vore nettopp i Studentersamfundet. For rundt femten år sia sette SIT, i regi av Marit Moum Aune, opp Milkwood på dreiescena i ei nærast genial sceneløysing, og då SIT under UKA ’95 sette opp den første Nattframsyninga (i regi av Marit Moum Aune og Nora Evensen), var det ikkje berre eg som blei imponert. Det vil føre alt for langt å ramse opp alle dei dyktige teaterfolka som har fått grunnutdanninga si i SIT, og jamvel om mange produksjonar sjølvsagt ikkje er like gode, er det jamt over eit særs høgt nivå til amatørteater å vere. Eg skriv såpass omstendeleg om dette fordi eg nok ein gong har fått gleda av å sjå verkeleg stor teaterkunst frå SIT, og om nokon der ute skulle tru at eg i det etterfølgande skriv velmeinande av di dette er amatørar, så er det heilt feil. Produksjonen Disney-Killer kunne forsvare å bli sett opp på dei fleste scener i Norge. Punktum!

Philip Ridley er både romanforfattar og dramatikar i tillegg til at han skriv for lerretet. Han debuterte i 1986, og har etter det vore særs produktiv. Disney-Killer frå 1991 er debuten hans som dramatikar, og har vore sett opp på fleire ulike scener i Norge. Eg har sjølv ikkje sett noko av Ridley tidlegare, men om eg ikkje kjenner forfattarskapen, er det likevel ikkje særleg vanskeleg å sjå kor han vil. Eit syskenpar i tjueåra, Presley (Andreas Ven Langø) og Haley (Mira Dyrnes Askelund) lever i ei naivistisk, barnleg verd, fristeld frå det meste, og i ei dystopisk setting. Foreldra døydde for fleire år sia, og jamvel om dei to unge nå er godt vaksne, held dei fram som barn i sitt eige vesle univers der det i hovudsak dreier seg om sjokolade og nostalgisk lukt av foreldra, der heimen er kosmos, og alt utanfor er eit skummelt og ubestemmeleg kaos vi berre får indikasjonar om. Inn i dette etter måten trygge hiet kjem med eitt Cosmo Disney (Sigmund Østtveit Størset), ein sjølvopptatt Mr. Perfect og makkaren hans Pitchfork Cavalier (Sivert Ericson Aarnes) som ber maske og løyner eitt eller anna frykteleg vi berre kan gjette oss til. Og så er kanskje helvete laus?

Disney-Killer er eit tett kammerspel der replikkane tidvis blir skote fram og attende som mitraljøse-eld. Det er ein svært tekstrik produksjon, og når det heile i tillegg blir framført på eit meir enn forståeleg engelsk, med god diksjon, og framifrå uttale, er det i seg sjølv imponerande. Skodespelarane leverer særs gode og truverdige rolletolkingar. Samspelet mellom Haley og Presley med stadig veksling mellom omsorg og aggresjon, er tett og godt, og den nesten suggestive Cosmo lurar ikkje berre Presley, men kan også forføre publikum.

Jamvel om det er god framdrift og spennande dialogar, er det så avgjort ikkje den ytre handlinga denne framsyninga dreier seg om, men stemninga og settinga. Ridley skriv om og skildrar frykt. Frykt med stor F! Dramaturgien bygger heile tida opp om ei uhyggekjensle, eitt eller anna skummelt og uforløyst. Og det flotte med denne produksjonen er at han er så komplett at det ikkje berre blir godt spel, men regissør og aktørar greier også å få fram ubehaget. Knaus er ei intim og lita scene der det er små avstandar. Som teatermeldar sat eg sjølvsagt på første rad, men kjende heile tida at eg ønska med lenger bak i salen. Eg skal ikkje røpe KVA som skjer, eller OM noko skjer, for det er eigentleg uinteressant. Det spesielle ved denne produksjonen er det han gjer med deg som tilskodar medan han bygger opp til at noko kan eller vil skje. Ikkje ”det vidunderlige” denne gongen, men det forferdelege!

Amund Grimstad